[ Pobierz całość w formacie PDF ]
łów tej książki.
W tym rozdziale interesować nas będą następujące zagadnienia:
Czym jest JavaScript?
Podstawy składni języka JavaScript, z uwzględnieniem typów danych
oraz podstawowych funkcji.
22 JavaScrIpt dIa każdego f& Część I
Przedstawiamy język JavaScript
Podstawowymi pytaniami, jakie zadajemy sobie przystępując do nauki czegoś nowego,
są: co to jest? oraz do czego to służy? . Spróbujmy zatem odpowiedzieć na nie w od-
niesieniu do języka JavaScript.
Co to jest JavaScript?
Przytaczając powszechnie powtarzaną definicję, możemy powiedzieć, że JavaScript
jest wieloplatformowym, obiektowym językiem skryptowym, najpowszechniej wykorzy-
stywanym w sieci. Osobom rozpoczynającym dopiero swą przygodę z programowaniem
taka definicja niewiele wyjaśni, przyjrzyjmy się zatem poszczególnym jej częściom.
Język wieloplatformowy
W terminologii komputerowej pojęcie platforma odnosi się do systemu operacyjnego.
Obecnie w komputerach biurowych powszechnie wykorzystuje się takie systemy opera-
cyjne, jak Windows (różne odmiany), Linux czy MacOS. Mówiąc, że język JavaScript
jest wieloplatformowy, mamy na myśli fakt, że kod w nim zapisany będzie w większo-
ści przypadków z powodzeniem działać w różnych systemach operacyjnych, dając
w nich te same wyniki.
Wieloplatformowa natura JavaScript jest bardzo ważnym aspektem tego języka. Obecnie
w komputerach wykorzystywanych do łączenia się z Internetem stosuje się wiele różnych
systemów operacyjnych. Bez właściwości języka JavaScript, która polega na spójnym
działaniu na różnych platformach, napisanie skryptów JavaScript oferujących ulepsze-
nia na stronach WWW dla wykorzystujących różne platformy użytkowników Internetu,
byłoby znacznie trudniejsze.
Jednym z podstawowych celów twórców języka JavaScript było opracowanie wielo-
platformowego języka skryptowego. Możliwość pracy w różnych systemach znacznie
przyczyniła się do sukcesu tego języka. Bez tej cechy, język JavaScript nie przema-
wiałby tak wyraziście do projektantów stron WWW, którzy zazwyczaj chcą docierać
do jak najszerszego grona użytkowników.
Język obiektowy
Prawdopodobnie do tej pory najczęściej korzystaliśmy z języka HTML co oznacza,
że wiemy, iż jest to język znaczników. W językach tego typu znaczniki wykorzystywane
są do otaczania fragmentów tekstu. Znaczniki informują przeglądarkę, w jaki sposób
taki tekst ma być interpretowany.
Język JavaScript jest inny. Wymaga, aby struktura danych, np. informacja na stronie
WWW, już istniała. Ponadto, dane zapisane na stronie traktowane są jako obiekty o hie-
rarchicznej strukturze. Jeżeli termin obiekty o hierarchicznej strukturze niewiele nam
mówi, nie ma powodu do niepokoju powrócimy do tego tematu w dalszej części
RozdzIał 1. f& Podstawy23
książki. Cały rozdział 4. JavaScript to język obiektowy poświęcony jest omó-
wieniu zagadnienia obiektowego charakteru języka JavaScript, a także opisowi obiektów,
które będą wykorzystane w kolejnych rozdziałach. Na razie wystarczy nam informacja,
że obiekty umożliwiają łatwiejszą organizację stron WWW oraz wykonywanie działań
z tymi stronami.
Język skryptowy
JavaScript jest także językiem skryptowym. Warto zauważyć, że istnieją znaczące
różnice pomiędzy językami skryptowymi, a niezależnymi językami programowania
(np. C++ lub Visual Basic). Do podstawowych różnic można zaliczyć tę, że języki
skryptowe są interpretowane i zazwyczaj wymagają one zapisania znacznie mniejszej
ilości kodu.
Jeżeli język jest interpretowany, oznacza to po prostu, że wpisywany przez nas kod
nie musi być przed wykorzystaniem kompilowany do postaci binarnej. Zamiast tego,
języki skryptowe posługują się instrukcjami, które poddawane są analizie za pomocą
interpretera. Interpreter analizuje kod za każdym razem, kiedy go uruchamiamy.
Ważną różnicą jest także to, że języki skryptowe działają wewnątrz innego programu
lub aplikacji, np. przeglądarki WWW. Typowy skrypt JavaScript umieszczony po stronie
klienta zawarty jest wewnątrz strony WWW zapisanej w języku HTML lub XHTML.
Kod zapisany w takich językach, jak C++ czy Java może być wykonywany niezależnie
(w przypadku języka Java możliwe jest również wykonywanie programów w obrębie
stron WWW taki program określa się wówczas mianem apletu).
Interpreter języka JavaScript to oprogramowanie wbudowane w przeglądarkę WWW.
Jego zadaniem jest pobieranie kodu JavaScript i postępowanie, krok po kroku, według
instrukcji wchodzących w skład kodu.
Język JavaScript jest obsługiwany przez wszystkie główne przeglądarki w wersjach 3.0
i nowszych.
Skrypty JavaScript mogą być uruchamiane po stronie klienta wewnątrz przeglą-
darki WWW lub na serwerze WWW wewnątrz aplikacji serwera WWW. W tej książce
będziemy omawiać jedynie skrypty uruchamiane po stronie klienta.
Ważną, wyróżniającą języki skryptowe cechą, którą zauważymy podczas ich stosowania
jest to, że np. podczas pisania skryptów JavaScript zapisujemy znacznie mniej kodu
niż w przypadku pisania niezależnego programu. Dzieje się tak dlatego, że przeglądarka
WWW zawiera wiele użytecznych funkcji obsługujących język JavaScript.
Skrypty są łatwiejsze do napisania, ale są wykonywane nieco wolniej niż skompilowany
kod. Zaletą języków skryptowych jest to, że w porównaniu z niektórymi językami
niezależnymi często łatwiej je napisać oraz nie wymagają skomplikowanych i drogich
narzędzi.
24 JavaScrIpt dIa każdego f& Część I
Do czego służy JavaScript?
JavaScript ma wiele zastosowań. Podstawowym jest ulepszanie stron WWW. Język
ten umożliwia programowanie stron WWW w taki sposób, że można wprowadzać do
statycznych stron efekt ruchu oraz różnorodne elementy interaktywne. Uzyskanie takich
efektów nie jest możliwe, jeśli posługujemy się jedynie językiem HTML. Za pomocą
JavaScript można także zaimplementować obsługę błędów dla danych wprowadzanych
w formularzach HTML.
JavaScript w kontekście
Zanim naprawdę rozpoczniemy studiowanie języka JavaScript, przyjrzyjmy się zagad-
nieniom zapotrzebowania na jego istnienie oraz miejsca, jakie zajmuje na tle innych
popularnych technologii WWW.
Potrzeba istnienia czegoś więcej niż HTML
W ciągu ostatniej dekady przeciętny użytkownik komputerów był świadkiem olbrzy-
miego wzrostu jakości i funkcjonalności wykorzystywanych programów. Postępy
w rozwoju sprzętu i oprogramowania zaowocowały znaczącą poprawą zarówno funkcji,
jak i wyglądu programów. Użytkownicy komputerów przyzwyczaili się do programów
kolorowych, dynamicznych i wymagających aktywności. Coraz rzadziej akceptują infor-
macje podawane w nieciekawej, statycznej formie. Wprowadzenie skryptów JavaScript
na stronach WWW czyni strony WWW bardziej interaktywnymi niż było to możliwe
za pomocą funkcji oferowanych w technologiach dostępnych po stronie serwera.
Podobnie jest w przypadku Internetu. Chociaż w początkowym zamyśle strony WWW
miały prezentować statyczny tekst, bez elementów graficznych, to jednak Internet od
momentu swego powstania znacznie się zmienił. Rozwój języka HTML i wprowadzenie
arkuszy kaskadowych stylów (CSS) stanowiły milowe kroki na drodze do wprowa-
dzenia kolorów i grafiki na stronach WWW. Dzięki tym technologiom strony WWW
stały się bardziej estetyczne. Pomimo to czysty HTML w dalszym ciągu jest forma-
tem statycznym. W zakresie interaktywności z użytkownikiem może on zaoferować co
najwyżej wykorzystanie hiperłączy lub pewnych elementów formularzy, które użytkow-
nicy mogą wypełniać. Jednak nawet wówczas, bez dodatkowych technologii, za pomocą
[ Pobierz całość w formacie PDF ]