[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Filozofia Sartre'a wychodzi od podmiotu, a jego egzystencjonalizm na piedestał wynosi wolność i podmiotowość ludzką, co
wyraża się przyjęciem założenia, że człowiek to taki byt, którego istnienie wyprzedza istotę. Człowiek (byt-dla-siebie) jest
opozycją do bytu-w-sobie, to jest takiego, który składa się z istoty i istnienia. Każde esencjalistyczne potraktowanie
człowieka odbiera mu nie tylko wolność, ale również jego podmiotowość i człowieczeństwo. Przyznawanie człowiekowi
istoty nazywa się w języku Sartre'a uprzedmiotowieniem, które jest zawsze fałszywe i błędne, ponieważ nadajemy wtedy byt
nicości, czyli utożsamiamy przeciwne bieguny rzeczywistości. Zwiadomość bytu-dla-siebie, jest nicością, co znaczy, iż jest
ona antytezą wobec takiego bytu, który składa się z istoty i istnienia, to znaczyło takiego, który jest tym, czym jest. Człowiek
zatem, składa się z bycia i nicości. Byt-dla-siebie sam tworzy swoją istotę, wychodząc poza swoją terazniejszość. W
konsekwencji taki byt nie jest tym czym jest i jest tym, czym nie jest"
Sartre był jednym z guru" lewicowego establishmentu bezpardonowo krytykującego cywilizację zachodnią i w sposób
trudny do zrozumienia niedostrzegającego zbrodni komunistycznych. W swoich koncepcjach politycznych ewoluował do
próby pogodzenia egzystencjonalizmu z marksizmem do idei zagmatwanej filozofii rewolucyjnej praxis" poprzez
odrzucenie tego, co uważał za fundament materializmu dialektycznego. W jego przekonaniu trzpieniem stosunku człowieka
do świata jest, wolność, która żąda od niego wyboru prawdziwie egzystencjonalnego" bądz unicestwienia się w złej
wierze". Istota ludzka., która zatraciła się w złej wierze, postrzega samą siebie tak jak widzą ją inni. W konsekwencji
przestaje być wolna, bowiem przyjmuje zasadyó i role społeczne, które zakreślają jej ramy zewnętrznego zachowania w
zewnętrznym świecie. To dążenie do pozornej obiektywności" prowadzi w rezultacie do utraty rzeczywistej
subiektywności" wolności. Antidotum na złą wiarę ma być ujednolicenie się ze swoją wolnością i oddanie swojej
egzystencji falom życia. Dal Sartre'a intelektualista to aktywny podmiot zmian społecznych, który odrzuciwszy wszelkie
społeczne determinowane zachowania i zasady etyczne powinien się utożsamiać z proletariatem pojmowanym po
marksistowsku. Ponieważ jednak marksizm nie daje całościowej wizji człowieka i świata, prawdziwie wolny podmiot
powinien podjąć działania polityczne, stanąć ponad wszelkimi cząstkowymi teoriami i empirycznie stotalizować" dostępną
mu świadomość. Tylko działanie pozwala na totalizację, bowiem jedynie poprzez działanie można przeobrazić współczesny
; świat.: Totalizację osiągnie jedynie ten podmioty który odrzuci burżuazyjną etykę i tradycję, bowiem wzorem jest antybohater
rzeczywistości i odrzucenia reguł, które nie mają subiektywnego uzasadnienia-w totalizującej perspektywie rewolucyjnej
praxis.
136.Nurty postmodernizmu - Derrida i Rorty.
Derrida Jacques - Uważany za jednego z twórców i głównych przedstawicieli postmodernizmu, a zwłaszcza jego nurtu
zwanego dekonstrukcjonizmem albo poststrukturalizmem. Derrida i jego zwolennicy odrzucajÄ… zachodniÄ… kulturÄ™ i przyjmujÄ…
taką metodę badawczą, która pozwoli ocalić jej autorytet. Derrida uważa, że kultura zachodnia jest zbudowana na
fundamencie słowa mówionego, zatem jest logocentryczna, tym samym pomniejsza rangę słowa pisanego. Przeciwstawiając
się dominacji mowy nad pismem - twierdzi, że nie jest ono prostą imitacją mowy, ale samoistną grą znaczeń, czyni je
przedmiotem grammatologii, którą chciałby zastąpić tradycyjną metafizykę i semiotykę. Derrida mocno akcentuje wagę
podświadomych retorycznych aspektów dzieła, przekonując, że skierowanie uwagi na poboczności wywraca do góry nogami
główne treści tekstu. Fundamentem jego rozważań jest teza o niemożności odnalezienia całościowego sensu tekstu, przez
który pojmuje on dowolny wytwór cywilizacji i kultury. Sens zawsze jest różnorodny, wielkoÅ›ciowy, dany w ¡rozplenieniu"
- próbę jego odnalezienia można podjąć poprzez tzw, dekonstrukcję, tj. swoiste rozbicie, prowadzące do stworzenia zeń
tekstów o rozmaitych znaczeniach. Centralną kategorią myśli jest differance" - różnią". Terminem tym określamy trudny
do uchwycenia w tradycyjnych pojęciach filozofii żywioł", w którym powstają wszelkie różnice i rozróżnienia, w tym także
dystynkcje pozwalające na wyodrębnienie pojęć, w tym samym na uprawianie metafizyki. Skupienie uwagi na ciągłej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]